बदलिँदो खाद्य शृङ्खला

 

अहिले खाद्य शृङ्खलामा परिवर्तन आइरहेको छ । यसको नियन्त्रण किसानबाट बिस्तारै कर्पोरेट क्षेत्रको प्रभावमा जाँदैछ । यसलाई विश्वव्यापीकरण र नव उदारवादी नीतिले अरू तीव्र पारेको छ । यो परिवर्तनले विभिन्न क्षेत्र , वर्ग तथा समूहका परिवार र व्यक्तिको खाद्य सुरक्षामा प्रत्यक्ष असर पार्न सक्ने देखिन्छ । खाद्य सुरक्षामाथि पर्ने यस्तो असरको विश्लेषणमा यो अध्ययन केन्द्रित छ । अध्ययनमा कर्पोरेट क्षेत्रबाट उत्पादित तयारी तथा पुरियाबन्द खाद्यवस्तुको उपभोगको स्तर तथा प्रवृत्ति र त्यसको परिणामको विश्लेषण गरिएको छ । यस्तो प्रचलनले निम्त्याउने मुख्य असरहरूमा परम्परागत खाद्यवस्तुको विस्थापन र खानेबानीमा आएको परिवर्तन, खाद्य शृङ्खला सीमित नाफामुखी सङ्गठित व्यापारिक समूह वा कर्पोरेट क्षेत्रको बढ्दो पकड तथा आम परिवारको खाद्य असुरक्षा पर्छन् ।

खाद्य शृङ्खलामा कर्पोरेट क्षेत्रको प्रभावबारे अध्ययन नभइरहेको सन्दर्भमा यो अध्ययनले त्यसको आवश्यकता पूरा गर्नेछ । कर्पोरेट क्षेत्रको नियन्त्रणबाट खाद्य शृङ्खलालाई बचाउन , खाद्य सुरक्षा अभिवृद्धि गर्ने उद्देश्यले गरिने पैरवीको रणनीति तयार पार्न, त्यस अनुकूल नीति नियम विकास गर्न, उपभोक्ता हित र सचेतना बढाउन र यसबारे निगरानी गर्न यो पुस्तक उपयोगी हुनेछ ।

जगन्नाथ अधिकारीले मानव - भूगोलमा विद्यावारिधि गर्नुभएको छ । नेपालको प्राकृतिक स्रोत, कृषि, खाद्य सुरक्षा, ग्रामीण अर्थतन्त्र, बसाइँ सराइ तथा सहरीकरणसम्बन्धी उहाँले अध्ययन, अनुसन्धान गर्नुभएको छ । उहाँका करिब एक दर्जन पुस्तक तथा प्रशस्त लेखहरू प्रकाशित छन् ।

शरद घिमिरेले वनस्पति शास्त्रमा स्नातकोत्तर गर्नुभएको छ । वातावरणीय न्यायमा अनुसन्धानरत घिमिरेको सह - सम्पादनमा तीनओटा पुस्तक प्रकाशित छन् ।

 

विषयसूची