मिडियामैत्री

अशोक सिलवाल

पत्रकारिता र आमसञ्चार जगत सधैँ समाचार र विचारको खेतिमा व्यस्त हुन्छ । कृषि बालीमा जस्तो वषर्ा र हिउँदको 'सिजन' हुँदैन यसमा । समाचार विचारको खेति सदावहार हुन्छ, यो रोकिँदैन । हरेक समय चाप र तापको स्थिति हुन्छ ।

सधैँ आफू भन्दा परको व्यक्ति र विषयमा अक्षर, आवाज र दृश्यको संकलन, सम्पादन र सम्प्रेषणको नियमितताभित्र आमपाठक, श्रोता र दर्शकलाई सुसूचित, प्रेरित र रोमाञ्चित गर्न सक्ने सामर्थ्य हुन्छ । तर, तिनै व्यस्त दैनिकीबीच सञ्चारकर्मीका अनुभव र अनुभूति कस्तो होला - समाचारभित्रको समाचारको खोजी थप रोचक हुन सक्छ । मार्टिन चौतारीले 'मिडिया अध्ययन ४' प्रकाशित गरेर त्यही रोचकता प्रदर्शन गर्ने प्रयास गरेको छ ।

पत्रकारका अनुभव र अनुभूति रोचक त हुन्छन् नै पीडादायीसमेत हुन्छन् । समाचार्रकर्मसँगै तिनको जीवनको संगति र विसंगतिका तस्विरहरू 'स्कुप' समाचारभन्दा कम छैनन् । पत्रकारितावरिपरि घुमेको यो पुस्तक पढिसकेपछि त्यस्तै लाग्छ । नेपाली पत्रकारिताका विभिन्न पक्ष र त्यसबारेका जिज्ञासाहरुको उत्तररुप बनेको छ पुस्तक ।

आमसञ्चार सक्षरता के हो - धेरैलाई यो विषयबारे थाहा नहुन सक्छ । पुस्तकले यसबारे प्रस्ट्याएको छ । खोज पत्रकारिताका चुनौतिबारे पनि पुस्तक बोलेको छ । नेपाल पत्रकार महासंघमा महिला उपस्थितिको स्थितिबारे पनि पुस्तकमा वर्णन गरिएको छ । मिडियाको लोकतान्त्रिकरण र सामाजिक आन्दोलन एक-आर्कासँग कसरी सम्बन्धित छन् भन्नेबारे बुझन पनि पुस्तकले सहयोग पुर्‍याउनेछ ।

रिपोर्र्टर्स क्लव र त्यसका सञ्चालकबारे कति सकारत्मक वा नकारात्मक चर्चा चल्ने गरेको छ, त्यो वेग्लै हो । तर, त्यो 'आमजानकारी'को विषय बनिसकेको छ । पुस्तकमा समेटिएको सो क्लवको चिरफार पनि पठनीय लाग्छ । अनि यसबाहेक पनि थुप्रै प्रसंग छन् जो पत्रकारिताभित्र र बाहिरकालाई समेत रोचक र जानकारीमूलक हुन सक्छन् । शेखर पराजुली, प्रत्यूष वन्त र देवराज हुमागाईँको सम्पादनमा प्रकाशित यो पुस्तकमा पत्रकारिता र आमसञ्चारका विषयको सैद्धान्तिक पाटो र व्याबहारिक अनुभव दवै समेटिएको छ । 'एनजीओकारिता' नै सही तर पुस्तक पठनीय छ ।

राजधानी, २०६६ साउन २०, पृ. ६